Moden Çağda Foreks piyasaları, brokerlar sayesinde Dünya ile uluslararası para birimlerinin, devamlı işlendiği ve ilgi gördüğü piyasalardır. Bu piyasalarda, yabancı para birimleri, sürekli ve eş zamanlı olarak değiş tokuş yapılır. Bu piyasada işlem yapanların yatırımları da, alım satımdan kaynaklanan yükseliş ve düşüşlerle hareket kazanır. Foreks piyasasındaki fiyat hareketleri de daha öncede bahsettiğimiz gibi gerçek zamanlı haberlerden büyük ölçüde etkilenerek değişim gösterir.
FOREKS PİYASALARININ EN CAZİP YÖNLERİ ;
• Haftanın 5 günü, 24 saat boyunca işlem yapabilme fırsatı
• Çok şeffaf bir piyasa olduğu için, bir çok parite arasında kolayca işlem yapabilme,
• Değişken piyasaların sağladığı kâr fırsatları,
• Riskten korunmak için, geliştirilen enstrümanlar,
• Yükselişteki piyasalardan elde edilebilecek karı, düşen piyasalarda da elde etme olanağı,
• Kaldıraç kullanımı sayesinde düşük marjin olanağı,
• Komisyonsuz işlem yapma
Euro-Dolar ( EURUSD ) Paritesini Etkileyen Faktörler,
Genel olarak 4 faktör , Euro nun dolar karşısındaki hareketini belirler. Bunlar;
• Amerika ve Avrupa’da ki merkez bankalarının uyguladığı uluslararası faiz oranları
• Gerçek petrol fiyatları
• Amerika ve Avrupa’nın mali yapıları
• Ticari malların fiyat hareketleri
Dolar’ın özellikle 2002-2004 arasındaki değer kaybı, Euro karşısında olduğu kadar, Avustralya ve Kanada Doları karşısında da düşüş yapmıştır. Türkiye’deki duruma bakarsak, Euro nun işleme başladığı 1998 yılından itibaren, dolar kurunun, TCMB’nin Euro fiyatı bazında değeri aşağıdaki grafikte verilmiştir.
DÜNYADAKİ KUR SİSTEMLERİ ;
Dünya üzerinde yaygın olarak görülen 3 kur sistemi vardır;
1 ) Sabit Kur Sistemi
2 ) Yarı Sabit Kur Sistemi
3 ) Serbest (Dalgalı) Kur Sistemi
Sabit Kur Sistemi ;
Devletin kur oranlarına müdahale etmesidir. Amaç, devletin kendi kur hedeflerinden şaşmasını engellemektir. Fiyatlarda herhangi bir alçalıp yükselme söz konusu değildir. Fiyat oluşumları arz- talep dengesine göre oluşmaz.
Yarı Sabit Kur Sistemi ;
Piyasadaki kur hareketleri devletin izin verdiği oranlarda mümkün kılınmıştır. Bu oranların üstüne çıkma ya da altına inme durumlarında, müdahale gelir ve istenilen düzeye tekrar çıkılır.
Serbest Kur Sistemi ;
Piyasadaki hareketlerin tamamı ile arz ve talebe göre belirlendiği kur sistemidir. Piyasadaki işlem sayısı ve hacmi, genelde kur fiyatını belirleyen temel unsurdur. Devlet müdahalesi söz konusu değildir. Talep edilen miktar, arz edilen miktardan fazla olduğu takdirde, fiyatlarda bir artış söz konusudur. Tam tersini düşünürsek, arz edilen yani, satış yapılan miktar fazla olduğunda, fiyatlarda bir düşüş beklenir. Foreks piyasaları tamamı ile dalgalı kur sistemi ile işlemektedir. Temelini bu sistem hazırlamıştır. Herhangi bir müdahaleye maruz kalmaması, fiyatlarında arz-talep dengesine göre oluşmasını sağlar.
Sabit Kur Sisteminin Avantajları ;
Sabit kur sistemi özellikle ihracat ve ithalat ın yoğun olduğu ülkelerde, dış ticaretle uğraşan firmaların karşı karşıya olduğu kur riskini ortadan kaldıran bir uygulamadır. Kur riski yüzünden, ödemeler dengesi tamamen bozulması gibi bir risk ortadan kalkar, çünkü fiyatlarda bir oynamaya izin verilmemektedir. Diğer bir avantajı ise, devletin karar verdiği para politikası hedeflerine ulaşması bu sayede kolaylaşır. Normalde kurdaki oynamalar, devletin para politikası hedeflerinin tutturulmasını engelleyen bir etken olabilir. Bu risk sabit kur sistemi sayesinde ortadan kalkar.
Serbest Kur Sisteminin Avantajları ;
Serbest kur sistemindeki en önemli özellik, piyasaya bir serbestlik kazandırması ve arz- talep dengesinin oluşmasını sağlamasıdır. Bu sayede faiz oranları da kendiliğinden oluşacak, piyasa arza göre talep faiz oranlarını belirleyecektir. Devletinde faiz oranlarını ve kurları ayarlama gibi bir sorumluluğu olmayacaktır.
FOREKS PİYASALARINDAKİ YATIRIMCILAR KİMDİR ?
Foreks piyasalarına katılan kişileri iki guruba sokabiliriz.1 ) Hedge Amaçlı Olanlar
2 ) Spakülatif Amaçlı Olanlar
Hedge Amaçlı Olanlar ;
Foreks piyasalarının %5 inden daha azını oluştururlar. Fakat yinede hedge, Vadeli işlemler ( future ) ve bunun gibi piyasaların ortaya çıkışındaki temel sebeptir. Bu amaçlı kullananlar genelde yurt dışı bağlantılı çalışan, yabancı para birimleri ile işlem yapan kuruluşlardır. Amaç kur riskini, yani kurda oluşabilecek dalgalanmaları, minimize etmektir.
Simdi örnek bir olay ve çözümünü birlikte inceleyelim. Örneğin ticaretle uğraşıyorsunuz. Üretici firmadan ürünleri aldınız, döviz bazında ödemeyi gönderdiniz. Fakat vadeli satış yaptınız. Yani Döviz bazında alacaklısınız. Ama hala tahsilat sorunu yaşıyorsunuz. İleriki bir tarihte gelecek olan dövizinin değeri bugüne göre çok düşük olabilir. Siz değeri yüksek olan döviz ile ödeme yaptığınız için bu durum sizin para kaybetmeniz anlamına gelir. İşte Foreks bu sorunu ortadan kaldırıyor. Çözüm hedge işlemi. Bu durumdan korunmanın en güzel yolu, sizinde dolar ile borçlanmanızdır. Hedge işleminin temeli, var
olan bir kur riskine karşı sizi korumaktır. Siz böyle bir durumda borcunuz oranında, Foreks piyasalardan açığa satış yapabilirisiniz. Müşterilerinizden ödemeyi aldığınız gün ise açığa satış işlemini kapatırsınız. Bu şekilde kur ne şekilde hareket ederse etsin, borcunuz ve alacağınız aynı oranda artıp azalacağından, herhangi bir risk taşımayacaksınız.
Spekülatif Amaçlı Olanlar ;
Fiyatlardaki artış ve azalışlar arasındaki farklardan faydalanarak, kazanç elde etme amaçlı olan yatırımcılardır. Alım yaparken düşük, satım yaparken yüksek fiyatı kollarlar. Piyasanın %95 ten fazlasını oluştururlar, genelde bireysel yatırımcılar, bankalar, anonim şirketler den oluşurlar. Amaçları, dalgalanmalardan faydalanıp, fiyat farkları arasında kâr elde etmektir. Piyasadaki işlem hacminin büyük bölümü de bu yatırımcılar tarafından oluşturulur. Özellikle kaldıraç oranından faydalanarak, yüksek oranlı işlemler gerçekleştirirler.
PİYASA YAPICILAR :
Foreks piyasalarında işlem yapanlar, işlemleri piyasa yapıcıları ile birlikte yaparlar. Bu yüzden piyasa yapıcılarının rolünü öğrenmek gereklidir.
Piyasa Yapıcılar Kimdir ?
Piyasa yapıcılar, bu iş üstünde uzmanlaşmış bankalar ya da bu konuda yetkili kılınmış broker kuruluşlardır. Piyasanın yönlenmesine yardımcı olurlar, bazıları fiyat belirlenmesinde etkili rol oynarlar. Müşteriler ile kişisel bir bağ kurmazlar, bütün pozisyonları bir bütün olarak görürler. Kesinlikle bir portföy yönetimi yada aracılık yapmazlar. Müşterilerin alım satım işlemlerini gerçekleştirmekle yükümlüdürler.
Piyasa Yapıcıların Görevi nedir ?
Müşterilere iki taraflı seçenek sunarlar, alım ve satım şeklinde olan seçeneklerden talep edileni yaparlar. Kısaca piyasa yapıcılar bu seçeneklerden oluşan arz-talep dengesini sağlamaya çalışırlar.
Piyasa Yapıcılar Fiyatları Müşterinin Portföyü Doğrultusunda Etkileyebilir mi ?
Bir piyasa yapıcı asla bunu yapamaz. Yapmak istese bile Foreks piyasaları buna izin vermez. Foreks piyasalarının, ekonomik teorilere göre, “mükemmel piyasa” ya da “kusursuz piyasa” olarak adlandırılması bu sebepledir. Hiçbir şekilde tek bir katılımcı, fiyatları bir yöne doğru çekecek kadar kuvvetli değildir.
Tekrar hatırlatalım ki, Foreks piyasalar, günlük 2 trilyon $ ı aşkın işlem hacmi ile Dünya’nın en büyük piyasasıdır. Ve bu piyasa da tek bir katılımcının fiyatları istediği yönde hareket ettirmesine imkân yoktur.
Piyasa Yapıcılarının Kazanç Kaynağı Nedir ? Kitabın başında da bahsettiğimiz, alış ve satış fiyatı arasındaki spread oranı, piyasa yapıcı kurumun kazancını oluşturur. Farklı bir komisyon söz konusu değildir.
