Bir işlem stratejisinin oluşturulabilmesi ve hayata geçirilmesi herşeyden önce disiplinli bir işlem tekniği geliştirilmesine bağlıdır. Duyduğum ve rastladığım Forex ile ilgili sefalet haberleri ve büyük kayıplar ile ilgili yakınmalarda hep aslında kazanma imkanı ve çoğu kez bilgisi olan insanların basit hataları ve disiplinsiz işlem silsileleri sonucu başarısız olduklarını gördüm.
Bu yüzden Bir işlem stratejisi belirlemeden ya da belirlenen işlem stratejisi için uygulamaya geçilmeden önce disiplinli işlem yeteneğini nasıl geliştirecekleri konusunda insanları bilgilendirmenin daha uygun olacağını düşündüm. Bu açıdan, işlem psikolojisini ayarlamak için hedeflenecek kurallar bütününü iyi bir şekilde sıralayan aşağıdaki makaleyi (türkçeleştirerek ve kendi ifadelerim ile zenginleştirip özet haline getirerek ) yayımlamayı uygun buşdum. Umarım faydalı olur.
Forex Disiplinli İşle İçin 25 Altın kural
KURAL 1: Disiplinli işlem yapmak karınızı artırır.
Her zaman disiplinli hareket edin. Bu karınızı artırırken zararınızı sınırlandırır ve toplamda net kar elde edebilirsiniz.
KURAL 2: Her işleminizde istisnasız olarak disiplinli hareket edin.
Sigara içen bir insanın sigarayı bırakmak istediğini düşünün. Bu kişi yıllardır içtiği sigaradan uzaklaşmıştır. Ancak, bir türlü arada sırada tek tek sigara içmekten kendini alamamaktadır. Bu kişinin sigarayı bıraktığını söylemek mümkün değildir; günde en az bir tane sigara içen insan hala sigara içiyordur ve sağlığı tehdit altındadır. Forex piyasasında işlem yapan ve iyi bir stratejisi olan kişi, üstelik her on hareketinden dokuzunda işlem stratejisine ve belirlediği disipline uymaktadır; ancak bu kişinin sadece on işleminden birinde stratejisine uygun olmayan disiplinsiz bir işlem yapması ciddi kayıplara neden olabilecektir.
KURAL 3: Zararla sonuçlanan işlemlerden sonra işlem miktarınızı normalden daha düşük bir seviyeye getirin.
Zararlı işlemler insanı her zaman daha fazla zarar yapmaya sürüklemiştir. Zararlı bir işlem yaptıysanız işlem miktarınızı normalde işlem yaptığınız miktarın yarısına hatta mümkünse beşte birine kadar azaltın, ta ki normal kazanç aralığınıza dönene kadar.
KURAL 4: Kazançlı işlemlerinizi agresif davranarak zarara dönüştürmeyin.
Kazançlı bir yön buldunuz ve bu yönde belirli bir miktar işlem yaparak kazanç elde ettiniz. Bu durumda piyasadan çıkacağınızı iyi hesaplayarak ve stratejinize uygun zamanda pozisyonu kapatarak kar ile bu işlemi sonuçlandırın. Lot sayınızı artırarak ya da pozisyonu en karlı tepe noktasını yakalayacak şekilde işlem yapıp maksimum kar elde etme amacıyla zarara itmeyin.
KURAL 5: Belirli bir periyotta, en büyük zararlı işleminizin en büyük karlı işleminizin önüne geçmesine izin vermeyin.
Diyelim ki son bir haftada 15 işlem yaptınız ve bu işlemlerin 5 i zararla sonuçlandı en zararlı işleminizde ettiğiniz zarar en karlı işleminizden daha büyük miktarda ise her zaman için zarar etme potansiyeli taşıyorsunuz demektir. Kural olarak buna izin vermeyin ve bir işlemde hiç bir zaman olabilecek en karlı pozisyonunuzda elde ettiğiniz kar miktarından daha fazla zarar elde etmeyin.
KURAL 6: Metodolojinizi belirleyin ve buna %100 uyun.
İşlem metodolojinizi belirleyin. Hangi saatlerde ne tür işlem yapacağınızı ne gibi kısıtlarla işlem yaptığınızı ve bunun gibi kurallar bütününü uygularken gün içinde bu metodolojiye %100 uyun.
KURAL 7: Kendiniz olun, başkası olmayın !
Ben işlemlerimde günlük 10-20 lot aralığı dışına çıkmıyorum; çoğu kez benden daha bilgisiz kişilerin ve yeni işlem yapmaya başlayanların 100 lot işlem yaparak çok büyük paralar kazandıklarını biliyorum ve görüyorum. Ama, şu anda, rahat hareket etmeme olanak verecek lot sayımın benim işlem stratejim ve psikolojik yapım itibariyle 10-20 lot arasında olduğunu biliyorum ve bunun dışına çıkmıyorum. Ayrıca, kaldıraç oranımı 25 olarak belirledim ve bu şekilde kendimi çok güvende hissediyorum. Siz de sizin şartlarınız ve durumunuz neyi gerektiriyorsa iyi tespit edin ve size uygun şartlarda işlem yapın.
KURAL 8: Günlük kayıp miktarınızı sınırlandırın.
Hesabınızda 5000 USD fon olduğunu düşünün bunun mantık sınırları içinde günlük kayıp miktarı ne kadardır, bunu düşünün 500 USD mi? O halde her durumda toplam StopLoss seviyelerinizin oluşturduğu riskin 500 USD yi geçmemesine özen gösterin. Bu seviyeyi yakaladığınızda bilgisayarınızı kapatıp bir süre dinlenin ve en erken ertesi gün tekrar işlem yapmaya başlayın.
KURAL 9: İşlem miktarınızı artırmak için şu anki seviyenizi hakedin.
1 Lot ile işlem yaptığınızı düşünün. Bu seviyede uzun bir süre ve düzenli bir şekilde kar elde etmeye başlamadan 2 lot seviyesine çıkmayın.
KURAL 10: Zararlı bir işleminizi sonlandırmayı ve zararı kabul etmeyi öğrenin.
Diyelim ki bugün bir pozisyon açtınız ve zarar ediyorsunuz. Zararınızı sonlandırmak için (ters yönde hemen bir işlem açmak için değil, lütfen yanlış anlamayın) StopLoss seviyesini yakalamanız gerekmez. Bu seviye gelmeden de “bugün başarılı günümde değilim” diyerek işlemi kapatım bilgisayardan uzaklaşabilmelisiniz.
KURAL 11: Zarar ediyorsanız pozisyonu bir an önce kapatmak en iyisidir.
Bir pozisyon açtınız ve ısrarla zarar artıyor. Bu durumda hemen pozisyonu kapatmanız ve bir süre sonra zararınızın geri geleceğini düşünmek veya kayıplarınızı azaltabileceğini düşünerek her kayıpta daha fazla işlem yapıp pozisyonunuzu artırmak hezimete neden olabilir. Pozisyonu kapatın ve zarara razı olun.
KURAL 12: Ummayın veya dua ederek bir şeyler beklemeyin.
Forex dua ile sonuç alınabilecek bir enstrüman değildir. İşin doğası gereği insanların psikolojilerinin bir şekilde herşeyin tekrar iyiye gideceğine dair inanç içinde olmaları zararlarının da artmasına neden olur. Yanlızsınız, size kimse yardım etmiyor tek yardımcınız mantıklı davranmak ve zararınızın kara döneceğini düşünmek yerine zararı sindirmek ve başka işlemlerinizde kar elde etmeyi hesaba katarak işlemden çıkmak.
KURAL 13: Piyasa çok dinamiktir, çıkan haberlere kulak asarak işlem yapmayın. Haberler yayımlandıkları andan itibaren tarihtir.
Bir haber çıktığında ya fiyatlara yansımıştır ya da siz işlem yapana kadar fiyatlara yansır. O yüzden haberleri takip ederek ani kazanç elde etmeye çalışmak yerine ( çünkü bu çok büyük zarar ihtimali de doğurmaktadır) piyasayı ve nasıl işlediğini anlayarak işlem yapmaya çalışın.
KURAL 14: Spekülatör olmayın. büyük kazanç yalancısı olmayın.
Çok büyük kazanç vaadiyle işlem yapmayın. Ne kendinizi ne de başkasını kandırmayın. Piyasada “scalping” olarak algılanan işlemler genellikle açıldıktan sonra 5-10 dk içinde ve 5-10 pip elde edilerek yapılan işlemlerdir. Ancak, aslında bunun bir üst seviyesi olan gün içinde bir kaç kez 20-30 pip elde edilmeye çalışılması da “scalping” olarak adlandırılmalıdır. Siz de stratejinizi bu şekilde işlemlere ağırlık vererek oluşturun. Az kazanın ama kaybettiğinizde de az kaybedin. Doğru bir stratejiniz varsa ve 10 işleminizden sadece 2-3 tanesi zarar ile kapanıyorsa bir kaç ayda bile muazzam bir getiri elde edebilirsiniz. bir işlem haftasının sonunda paranızı 10 katına çıkarmaya çalışmaktansa bir ayda ikiye katlamaya çalışın. Bu şekilde hiç değilse bir yılda zengin olma imkanınız vardır. Ama bir haftada ona katlanan fonlar mutlaka bir gün insanı sefalete sürükleyecek kadar düşer ve sıfırlanır.
KURAL 15: Para kaybetmeyi sevin !
Bu kural size mantıklı görünmeyebilir. Ancak, altın kurallar içindedir. Kazançlı işlemleriniz olduğu gibi kayıp ile sonuçlanan işlemleriniz de olabilir. Bunu kabul ederek bu kayıp ile sonuçlanan işlemlerdeki kayıp miktarını azaltmak yani kaybı severek buna razı olmak genel performansınızı olumlu yönde etkileyecektir.
KURAL 16: Bir işleminiz belirli bir zaman diliminde sonuç almıyorsa o işlemi kapatın.
Bir işlem yaptığınızda bir öngörünüz vardır ve bu öngörünün gerçekleşmesi de zaman alabilir ama bir günde sonuçlanacak işlem öngördüğünüzde ertesi gün hala o pozisyon çok az kar ya daçok az zarar durumundaysa ve sonuç alamıyorsanız öngörünüzün başarısızlığını kabul ederek pozisyonu kapatın.
KURAL 17: Hiç bir zaman çok büyük kayıp yaşamayın. (Bkz. Kural 5, 8, 10, 11, 15)
Büyük kayıp sizin psikolojinizi yanlış yönde etkileyerek daha büyük zarara girmenizi sağlayacak bir yapıya sahip olmanıza neden olur. Büyük kayıp sizi tamamen mahfedecek şeydir ve bundan uzak durmalısınız. Çok yanlış bir stratejiniz olmadığı sürece, çok düşük bir stop loss seviyesinden ya da büyük spreadlerin desteklediği yanlış bir kaldıraç kullanımı ile hareket etmiyorsanız sürekli zarar etmezsiniz. Genellikle kayıp ve genel felaket tek ya da bir kaç büyük zarar ile sonuçlanan işlem ile olur.
KURAL 18: Küçük kazançlar sizi zengin edebilir.Her gün biraz kazanın.
günde sadece bir kaç tane 10 pip - 20 pip aralığındaki kazanç düşük bir sermaye ve düşük bir kaldıraç kullanımı ile dahi sizi zengin edebilir. Bunu başarabiliyorsanız zengin olmak ya da çok kazanç elde etmek için başka yol aramayın.
KURAL 19 : Olağanüstü kazançlı bir işlem yapmayı beklemeyin. Makul olun.
Forex piyasasındaki bir çok kişi olağanüstü kazanç beklentisi ile makul gelir elde etme fırsatını kaçırır. FED in piyasa ile ilgili bir açıklamasının sizin pozisyonunuzu muazzam bir kazanç seviyesine getirme ihtimali çok yüksek değildir. Bu beklenti ile hareket etmek yerine makul olun ve sürekli makul karlar elde edin.
KURAL 20: Düzenli gelir elde etmek ve kontrollü hareket çok önemlidir. Gelirinizin istikrarlı ve sürekli olmasını sağlayın.
Bu kural her gün düzenli ve makul ve kontrollü gelir elde edilmesi ile ilgili. Kontrolün piyasada ya da hırslarınızda olmasına izin vermeyin. En kötü senaryonun dahi sizi mahvetmeyeceğinden emin olmalısınız.
Kuralların birbirine benzer göründüğüne bakmayın, tamamı farklı bir açıdan farklı şey söylüyor; aynı kapıya çıkıyor olabilir tabii.
KURAL 21: Kayıp olan pozisyonlarınız ile kazançlı pozisyonlarınızı kapatma konusunda farklı davranmalısınız
Kayıp olan pozisyonunuzun tamamını makul bir beklenti seviyesinden sonra önceden belirlediğiniz çıkış noktasında kapatın.
Kazançlı pozisyonunuzu ise ilk beklenti seviyeniz gerçekleştiğinde yarısını kapatarak geri kalan ile ana hedefe kadar ulaşmaya çalışın.
KURAL 22: Tuğla ile bir duvarı örer gibi, kazanan stratejiyi prensiplerinize bağlı kalarak uygulamaya devam edin.
Kazanan bir stratejiniz var ve her gün makul karlar elde edebiliyorsanız bu strateji ile makul olarak kazanmaya devam edin ve stratejinizi değiştirmenize neden olacak bir gelişme olmadığı sürece bir evin duvarını tuğla ile örer gibi aynı stratejiyi aynı şekilde uygulayıp aynı tür işlemler yaparak kazanç elde etmeyi sürdürün.
KURAL 23: Dereyi geçerken at değiştirmeyin.
Stratejinize uygun bir pozisyon açtıktan ve kazançlı ya da kayba razı olacağınız çıkış noktalarını belirledikten sonra bunu uygulayın. Kesinlikle tekrar analiz yapıp sürekli pozisyonunuzla oynamayın. Başlangıçta kurduğunuz kazançlı olabilecek makul stratejinize zarar vermiş olursunuz ve kazanç elde etme imkanınızı ortadan kaldırmış olursunuz.
KURAL 24: Şartları lehinize çevirin.
İşlem günü başladığında tüm işlem yapanlar aynı sıfır noktasındadır. Ancak, kuralları uygulayan ve duruşunu sabit tutup makul hareket edenler kazanabilirler.
KURAL 25: Piyasanın gücüne inanın.
Piyasa her zaman kendi dinamikleri ile doğruyu bulur. İnsanların tek tek düşüncelerinden ya da işlemlerinden etkilenmez. Siz duruşunuzu sağlamlaştırın ve ne yapacağınıza doğru karar verip uygulayın. Piyasa o zaman sizin için yardımcıdır. Ne yapacağını bilmeyen ve başıboş hareket edenler için de öğütücüdür…
